Als ik wil beginnen schrijven over dit boek kan ik niet kiezen welke invalshoek zal ik nemen. Er zijn zoveel mogelijkheden! En dat zegt het misschien al meteen.
In essentie gaat het boek over de relatie tussen hoofd, lichaam en de buitenwereld. In onze westerse cultuur wordt van de drie het hoofd gezien als de belangrijkste. Het hoofd staat aan het hoofd (het zit 'm ook in onze uitdrukkingen). Bovendien zien we het individu, onszelf, als gescheiden van de rest van de wereld met een duidelijke grenzen tussen onszelf en de ander, en onszelf en de buitenwereld. Misschien wel verbonden maar toch niet één met de wereld.
Hoe dat tot uiting komt (of tot ontstaan komt) zien we bijvoorbeeld in hoe wij onze zintuigen beleven - tast, reuk, zicht, gehoor en smaak. Allemaal zijn het manieren om iets dat uit de buitenwereld komt, te vertalen naar de binnenwereld. Buiten naar binnen, grensoverschrijdend, een duidelijke dualiteit.
Dat is niet overal zo. De schrijver geeft het voorbeeld van de Anlo-Ewe cultuur uit West-Afrika, waar ze maar liefst negen zintuigen hebben. Eén ervan is evenwicht, balans. Al van kleins af aan worden kinderen bewust gemaakt van hoe ze evenwicht ervaren. En die ervaring is per definitie iets dat de grens van het lichaam overschrijdt. Het kan alleen ervaren worden in verbinding met de zwaartekracht, de aarde dus. Ze beschouwen het als één van de primaire zintuigen.
Het lijkt klein maar heeft een grote impact op hoe we als mensen onszelf, de ander en de wereld ervaren. Uit Deep Democracy weten we dat niets menselijks ons vreemd is. Wat we in of van een ander ervaren, kunnen we terugvinden in onszelf. Dit boek geeft inzicht in verschillende manieren van ervaren en welke impact dat heeft op ons gevoel van verbondenheid. Een aanrader voor wie de eigen ervaringswereld wil verrijken!
En wie weet ervaar je zomaar ineens iets minder grenzen en iets meer eenheid. Een metaskill die we in Deep Democracy ook wel superluisteren noemen.
Marijke Smeets