




In deze masterclass exploreren we het verschil tussen verander-denken (changemanagement) en het denken en handelen vanuit transformatie en chaos. Deze twee gaan altijd samen en zorgen er soms voor dat er in jezelf of in je organisatie woelige tijden aanbreken. Hoe ga je daar mee om? Wat doet het met jou? En hoe kan je anderen hierin (bege)leiden?
Wat komt inhoudelijk aan bod?
- Het verschil tussen verandering en transformatie - en de paradigmashift die aan de basis daarvan ligt en mede bepaalt hoe we dit gaan ervaren.
- Het belang van de liminale fase, de tussenfase waarin er een actieve begeleiding nodig is van een systeem dat op dat moment kwetsbaar is en mensen die ondersteund willen worden in hun veerkracht. De liminale fase bevat drie elementen waar je actief op kan gaan inzetten: weerstand - stilte - sankofa(*).

Waar gaan we mee aan de slag?
- We bieden je ervaringsgerichte oefeningen aan die jou laten reflecteren over je eigen rol in woelige tijden en die je mogelijks ook in je eigen werkcontext aan anderen kan gebruiken.
- We werken rond intentie en intuïtie.
- We reiken een manier aan om te reflecteren over een case-in-transformatie.
- We demonstreren hoe een check-in-wave verloopt, een tool uit deep democracy die geschikt is als dragend element in woelige tijden.
- We staan stil bij het verschil tussen safe space en brave space, beide nodig in woelige tijden.
(*) Ga de term een keer niet googlen maar kom ontdekken wat het betekent op onze masterclass.
Lesgever: Fanny Matheusen
Praktisch
- Donderdag 11 januari 2024 van 9.30 tot 17 uur
- Plaats: HUMMUS Mechelen, Hendrik Consciencestraat 8
- Prijs: 325 euro incl maaltijd.
- KMO-portefeuille mogelijk
- Volg je deze training in het kader van je traject Delend Leiderschap, dan is de kostprijs 250 euro excl. btw.
“The creation of a happy, healthy, safe and purposeful environment is enhanced through great knowledge and understanding, connecting activities and superlistening that create high levels of confidence and awareness to guide in times of transition. Thanks Deep Democracy for making me move.”
Met extra online supervisie donderdag 29 februari 2024 van 9u30 tot 11u
Heeft je team het moeilijk om met nieuwe dingen aan de slag te gaan, te leren of vernieuwing door te zetten? Dan kan een gebrek aan psychologische veiligheid aan de basis hiervan liggen. Je kan het herkennen aan deze signalen:
- Iemand zegt: "Ik moet me eerst veilig voelen voor ik feedback kan geven of ontvangen."
- Er wordt (veel) geroddeld.
- Mensen vinden steeds excuses om dingen niet te doen of niet op te dagen.
- Mensen vallen uit. Het woord burn-out valt regelmatig.
Psychologische veiligheid is the belief that the work environment is safe for interpersonal risk taking (definitie van Amy Edmondson). Veiligheid is dus iets wat tussen mensen ontstaat. De paradox die je vaak ervaart is dat mensen niet spreken omdat het niet veilig is, maar dat juist spreken met elkaar kan zorgen voor veiligheid.
Als leider ben je daarin een belangrijk rolmodel. Als teamcoach, facilitator, procesbegeleider... kan je tools aanreiken die de gesprekken faciliteren. Toch merken we dat dit concept vaak niet bekend is of verkeerd begrepen wordt door leiders en begeleiders van teams.
In deze ervaringsgericht HUMMUS Masterclass leer je relevante kaders kennen, kan je tools interactief oefenen en reflecteren op de ervaringen in de groep.
Wat mag je verwachten?
- Je krijgt wetenschappelijke kaders aangereikt die het concept psychologische veiligheid verduidelijken: Wat houdt het in? Hoe werk je eraan? Waarom zou je ermee bezig zijn?
- Je ervaart gespreksmethodes die inzetten op het herstellen en/of verhogen van psychologische veiligheid. Zoals de check-in, een belangrijke tool uit deep democracy die helpt te zeggen wat er gezegd moet worden.
- We staan stil bij de sabotagelijn die in deep democracy gebruikt wordt om te helpen zien of er onderstroomgedrag is dat we boven water moeten krijgen.
- Tijdens de online supervisie is er ruimte om je eigen casussen in te brengen en van elkaar te leren.
Praktisch
- Dinsdag 6 februari 2024 van 9u30 tot 17u
- Plaats: HUMMUShuis, Hendrik Consciencestraat 8, 2800 Mechelen
- Online supervisie donderdag 29 februari 2024 van 9u30 tot 11u
- Prijs: 400 euro exclusief btw (KMO-portefeuille mogelijk)
- Trainer: Griet Peeraer
- Doelgroep: alle leiders en begeleiders van teams
Griet Peeraer is een ervaren docent en coach (van zowel individuen als groepen). In zowel haar lesgeven, coachen als praktijkervaring werkt ze rond ‘onderstroom’: alles wat zich afspeelt tussen mensen. Naast psychologische veiligheid werkt Griet rond thema’s als organisatiecultuur, samenwerken in teams en de menselijke kant van verandering.
Psychologische veiligheid is een belangrijk thema in de (leer)groepen waarmee ze zelf aan de slag gaat. Aan de hand van wetenschappelijk onderzoek van collega’s legt ze de link met het voorkomen van burn-out en met welzijn op het werk.
Griet is master in de vergelijkende cultuurwetenschappen en in de sociale en culturele antropologie. Ze behaalde een doctoraat in de medische wetenschappen. Dankzij haar opleiding en werkervaring gaat Griet aan de slag in een brede waaier van organisaties.

Deep democracy maakt je vertrouwd met hoe je ruimte kan scheppen voor de minderheidsstem en hoe je sluimerende conflicten boven de waterlijn kan halen.
Maar soms lijkt dat niet voldoende. Als je groepen tegenkomt waar het samenwerken en samenleven moeilijk wordt omdat een 'wij' en een 'zij' de dienst uitmaken. Mensen zien elkaar dan niet meer als dialoogpartners maar als morele vijanden.
Hoe ga je met die dynamiek om? In deze tweedaagse masterclass, begeleid door het Hannah Arendt Instituut, staat die vraag centraal.
Deze masterclass richt zich op mensen met ervaring met deep democracy. Ben je nog leek op vlak van deep democracy en conflict, volg dan deze online introductie en/of lees het boek Van zondebok naar zebra (Fanny Matheusen).
Op dag 1 starten we met een eenvoudige maar toch complexe vraag: wie zijn wij?
We gaan samen op onderzoek om te achterhalen uit welke lagen onze eigen identiteit bestaat en hoeveel macht of privilege daar al dan niet aan vasthangen. We brengen in kaart tot welke sociale groepen we behoren en hoe die sociale identiteit ons ertoe brengt in termen van 'wij' en 'zij' te gaan denken. Zo komen we tot het thema polarisatie.
Over polarisatie valt heel wat te zeggen. In deze masterclass staat centraal:
- Wat is polarisatie?
- Wat kan je ertegen doen?
Zo hebben we het over het verschil tussen democratische en toxische polarisatie, over de fases van polarisatie, de basiswetten en de rollen die bij polarisatie komen kijken.
We ontrafelen ook het verschil tussen conflict en polarisatie.
We brengen kaders en aanpakken in stelling die ons van nut kunnen zijn bij het zinvol omgaan met polarisatie, zowel preventief als in de verschillende fases van een gepolariseerde situatie.
Gratis e-boek: Conflict en polarisatie
In dit e-boek nemen we je mee in de wereld van conflict en polarisatie en hoe we daar vanuit deep democracy en onze praktijkervaring met HUMMUS naar kijken.
We leven in een steeds meer polariserende wereld. Het is van belang een onderscheid te maken tussen gezonde en toxische vormen van polarisatie. Je hebt handvatten nodig om hiermee om te gaan zowel op professioneel als persoonlijk vlak.
Op dag 2 testen we verschillende methodieken uit die behulpzaam kunnen zijn bij het omgaan met polarisatie. Hoe kan je, ondanks extreme meningsverschillen, toch samen door één deur blijven gaan? Je leert in een situatie van polarisatie effectief verschillende rollen onderscheiden. Je oefent concreet methodieken van deep democracy, verbindende communicatie of depolarisatie die je kan inzetten om je eigen casussen het hoofd te bieden.
Aan het eind van deze masterclass:
- voel je je vaardiger om spannende stemmen ruimte te geven;
- blijf je rustiger als er - bijvoorbeeld in je klas of vereniging - pittige onderwerpen opkomen;
- kan je de gepaste methodieken selecteren en inzetten die tot verbinding kunnen leiden;
- krijg je woorden om met polariserende uitspraken om te gaan, of dat nu op een familiefeest of in je werkcontext is.
Praktisch
- Woensdag 27 en donderdag 28 maart 2024 van 9u30 tot 17u
- Plaats: HUMMUShuis, Hendrik Consciencestraat 8, 2800 Mechelen
- Prijs: 950 euro exclusief btw (KMO-portefeuille mogelijk)
- Trainers: Marjan Verplancke en Chris Wyns (Hannah Arendt Instituut)
- In samenwerking met het Hannah Arendt Instituut

Interculturele competentie is noodzakelijk voor al wie in deze meerstemmige samenleving professioneel wil denken en handelen. Als meer mensen intercultureel competent zijn in je organisatie draagt dit bij aan inclusie en aan de effectiviteit van je organisatie. Interculturele competentie kent veel facetten en toont zich in verschillende contexten anders. Toch zijn er een aantal handelingsprincipes die wij vertaald hebben in een hanteerbaar PEACE-model (te vinden in Fanny's boek: Professioneel handelen in een meerstemmige samenleving):
- Praat vrijmoedig
- Erken eigenwaarde
- Aanvaard anders-zijn
- Creëer coöperatief
- En-en-denken en -handelen
Dit en andere modellen hanteren wij als we mensen opleiden en trainen in interculturele competentie. In deze train the trainer richten we ons op al wie zelf ook trainingen en opleidingen verzorgt of wil gaan verzorgen rond dit thema. We denken aan:
- docenten die studenten opleiden naar werkvelden als onderwijs, zorg, sociaal werk, bedrijfsmanagement,...;
- trainers, consultants en coaches die binnen bedrijven werken aan diversiteit en inclusie. Zij kunnen hun eigen arsenaal aan kennis en oefeningen verruimen met het PEACE-model.
- participatiedeskundigen die hun collega's workshops geven rond diversiteit en inclusie in de brede samenleving;
- ...
Met HUMMUS vinden we het belangrijk dat er in deze samenleving, op de werkvloer en in het onderwijs sterke trainers en coaches zijn over dit onderwerp. In deze train the trainer geven Gunilla en Fanny hun expertise (samen al 50 jaar!) op dit vlak genereus door. We willen graag dat jij je sterk voelt staan in dit werkveld, dat we samen kwalitatieve trainingen kunnen brengen.
In deze train the trainer komen zowel de inhoud van workshops en trainingen over dit onderwerp aan bod, als de didactische aanpak en een waaier aan werkvormen. We reflecteren ook op een passende begeleidershouding. We maken ruimte om het design van een workshop of training op jouw maat samen te stellen. Zo kan je na deze training meteen aan de slag. Met als resultaat: een workshop die niet vrijblijvend is voor je deelnemers!
Begeleiders
Fanny Matheusen
Gunilla de Graef
Praktisch
- Datum: maandag 27 en dinsdag 28 mei + donderdag 20 juni 2024 telkens van 9u tot 17u
- Plaats: HUMMUShuis, Hendrik Consciensestraat 8, Mechelen
- Lesgevers: Fanny Matheusen en Gunilla de Graef
- Kostprijs: 1.250 euro excl btw (KMO-portefeuille mogelijk)
- Inbegrepen: ons e-boek en een vegetarische lunch
- Inschrijven via dit formulier
“Diversiteit is alleen een meerwaarde als je actie onderneemt tot inclusie. Hoe je dat aanpakt, daarover gaat deze training.”
In deze train the trainer richten we ons op al wie zelf ook trainingen en opleidingen verzorgt of wil gaan verzorgen rond dit thema. Misschien is dit niet wat je zoekt, maar heb je meer iets aan...
- Het boek Professioneel handelen in een meerstemmige samenleving van Fanny Matheusen als je het PEACE-model op je eigen tempo wil leren kennen.
- Ons gratis e-boek: Meerstemmig en inclusief organiseren als je als organisatie aan je diversiteitsmanagement wil werken.
- Ons gratis e-boek: Interculturele competentie door en in coaching
- Zelf de workshop rond ons PEACE-model (als deelnemer, niet als trainer) volgen: volg onze nieuwsbrief. We plannen een workshop in het voorjaar van 2024.
- Zelf de workshop rond ons PEACE-model, begeleid door HUMMUS, in je eigen organisatie of samenwerkingsverband plannen? Contacteer info@deep-democratie.be.
Programma
Dag 1: leren
We leren modellen, concepten en handvatten kennen die inzichten geven in hoe mensen en/in culturele contexten verschillen. We besteden aandacht aan mechanismen en effecten van uitsluiting en onderdrukking. En we belichten het topic bias en de zin/onzin van unconsciousbiastrainingen.
Dag 2: oefenen
We doorlopen ervaringsgerichte oefeningen die passen bij het PEACE-model voor interculturele competentie zodat je die zelf kan ervaren en begeleidingstips krijgt aangereikt. We tonen je ook de weg naar een heel arsenaal aan werkvormen die beschikbaar zijn.
We staan ook stil bij onze eigen verhalen over hoe wij omgaan met verschil. En daarin ontmoeten we ook ons eigen anders-zijn.
Dag 3: ontwerpen
We ontwerpen samen met jou een aanbod dat je daarna kan inzetten in jouw werkcontext. In kleine groepen of individueel krijg je de ruimte om dit samen te stellen. Je krijgt feedback en kan onderdelen ervan eventueel ook uitproberen met de groep. Naast de werkvormen waar je mee leerde kennismaken tijdens de eerste twee dagen, is er een ruim aanbod aan bronnenmateriaal aanwezig waar je van gebruik kan maken.
We gaan met de groep op zoek (en bieden ook onze expertise aan) rond kritische randvoorwaarden in het trainen in interculturele competentie.
We oefenen en reflecteren ook op onze grondhouding, met name waar onze talenten zitten en waar we nog blinde vlekken hebben.
Op die manier zorgen we voor een maximale integratie en transfer van wat je leerde. Je bent daarna zelf in staat om een workshop rond het PEACE-model te begeleiden en kortere workshops rond interculturele competentie te initiëren.
Cases
1. Je bent een trainer in diversiteit en je merkt dat je zelf wat uitgekeken geraakt op hoe jij het aanpakt, welke modellen en oefeningen je gebruikt. Je wil graag wat herbronnen en uitwisselen met andere ervaren trainers.
2. Je wordt vaak gevraagd om over inclusie te spreken of les te geven, bijvoorbeeld omdat je zelf roots hebt in migratie. Je voelt meer en meer weerstand om dit nog te doen. Tegelijk besef je wel het maatschappelijke belang van dit thema. Je wil een safe space waar je dit dilemma voor jezelf kan gaan onderzoeken door een vernieuwde kennismaking met wat interculturele competentie kan zijn.
3. Je bent goed thuis in theorie maar interactief werken is een drempel voor jou. Werkvormen boeien je maar matig al zie je wel het effect ervan bij anderen die ze wel gebruiken. Je wil als een nieuwsgierige onderzoeker deze training volgen.
4. Je gaat het komende schooljaar een lessenreeks rond diversiteit of intercultureel communiceren geven en je hebt wel basiskennis en eigen ervaringen met anders-zijn, maar je hebt geen idee hoe je dit didactisch goed kan aanpakken en opbouwen.
“Dit aanbod moet je zeker volgen! Bewustwording in breedte en diepte met concrete modellen en veel ervaren.”
“Een inspirerende reis naar het hart van diversiteit, met de nodige wegwijzers, bekwame gidsen en een koffer vol materiaal.”

Onze wegen kruisen elkaar wel vaker: Sociocratie 3.0 (S3) en deep democracy. We herkennen veel raakvlakken. Beiden ontspruiten ze uit eenzelfde gedachtengoed, mens- en wereldbeeld. Ook in de concrete vorm kunnen de technieken van deep democracy en Sociocratie 3.0 makkelijk en zinvol gecombineerd worden, om zo elkaar aan te vullen en meer vrijheid te geven.
Tijdens deze masterclass zoomen we in op inclusieve besluitvorming. We gaan aan de slag met zowel consent besluitvorming uit Sociocratie 3.0 als met de deep democratische vierstapsbesluitsvorming. We hebben oog voor de gelijkenissen en verschillen. We bekijken in welke situaties de voordelen van de ene of de andere tool beter of net minder tot uiting komen. En op welke manier we de twee zouden kunnen combineren aangepast aan een bepaalde case of context. We grabbelen nog verder in het rijke arsenaal van de tools van deep democracy en Sociocratie 3.0 en belichten enkele aanvullende tools die helpend kunnen zijn in jullie besluitvormingsprocessen.
"Jef en Fanny ademen hetgeen ze brengen. Wat een bevlogenheid mocht ik voelen van twee trainers die een perfect duo vormen om uit te leggen hoe de combinatie van de twee methodes voor een inclusieve besluitvorming alleen maar een positieve impact kan hebben."
- Op maandag 17 en dinsdag 18 juni 2023 van 9u30 tot 17 uur + online supervisie op 24 september 2024 van 9u30 tot 11u00
- Plaats: HUMMUShuis, Hendrik Consciencestraat 8, Mechelen
- Trainer: Jef Cumps & Fanny Matheusen
- Voor wie? Voor leiders/leidinggevenden en begeleiders/facilitatoren van groepen in een veelheid van contexten. Je hebt geen ervaring nodig in deep democracy of sociocratie. We voorzien vooraf een korte intro in beide besluitvormingsmethodes die deelnemers zonder voorkennis kunnen doornemen als voorbereiding op de sessie.
- Kostprijs: 1 100 euro (excl. BTW - KMO-portefeuille mogelijk).
Is deze masterclass iets voor jou? Ontdek het met deze 4 voorbeelden.
1
Liep je wel eens vast in het oogsten van een veelheid aan voorstellen in stap 1 van de vierstapsbesluitvorming van deep democracy? In de consent-besluitsvormingsmethode van Sociocratie 3.0 wordt er steeds gestart met een concreet voorstel op basis van een driver. Hoe ze daar precies toe komen kan een waardevolle aanvulling zijn van je besluitvormingstools van deep democracy.
2
Hoe ging jij het laatst om met een spanning die naar boven kwam tijdens het integreren van bezwaren in de Sociocratie 3.0 Consent Besluitvormingsmethode? Wij zijn ervan overtuigd dat het Zakelijk debat van deep democracy op dat moment een aangewezen tool kan zijn om de wijsheid die onder die spanning ligt ten volle te benutten.
3
Ben jij ook benieuwd naar wat het verschil nu precies is tussen een ‘bezwaar’ en een ‘minderheidsstem’?
4
Hoe kunnen de praktische stappen & handgebaren van Sociocratie 3.0 en de Magische vragen en Helder communicatie tips vanuit deep democracy bijdragen aan een ‘nieuwe vorm’ van participatieve besluitvorming?



Jef is trainer, facilitator en coach voor leiders en organisaties in hun transformatie naar meer effectiviteit, wendbaarheid én menselijkheid. Hij wil het beste uit mens en organisatie halen, en werkt daarvoor rond zelfsturing, gelijkwaardigheid, transparantie en eigenaarschap op alle niveaus in een organisatie.
Fanny is trainer, coach en supervisor in deep democracy. Zij volgde seminaries bij Arnold en Amy Mindell en lesgevers die door hen zijn opgeleid. Ze wil de inspiratie die zij gebruikt in haar trainings- en coachingswerk graag met je delen.